Nikotynowe rewolucje

Naukowcy opracowali teorię skali obniżania ryzyka (risk continuum), która przedstawia poziom ekspozycji konkretnych produktów nikotynowych na toksyny. Według tej skali, potencjalnie najmniej szkodliwa jest tzw. nikotynowa terapia zastępcza (NRT), na drugim miejscu są tzw. modern oral products,  czyli np. saszetki nikotynowe, następnie e-papierosy, za nimi podgrzewacze tytoniu oraz sproszkowany tytoń, a na końcu tradycyjne papierosy i cygara. Alternatywy dla tradycyjnych papierosów z uwagi na zawartość nikotyny nie są oczywiście obojętne dla zdrowia, ale według większości badań międzynarodowych, e-papierosy są o około 95 proc. mniej szkodliwe od zwykłych papierosów. Przyczyna jest prosta: nie zawierają dymu, czyli najbardziej szkodliwej substancji, odpowiadającej za większość chorób odtytoniowych. Parlament Europejski zatwierdził nawet jakiś czas temu raport Komisji Specjalnej ds. Walki z Rakiem (BECA), twierdząc, że skutki wapowania będą musiały być porównywane ze zdrowiem osób palących, a nie ze zdrowiem osób, które nie palą. Pierwszy raz w historii instytucja europejska formalnie uznała rolę e-papierosów w procesie rzucenia palenia.

Alternatywy dla palaczy

Jednak przez wiele lat palacze szukający alternatyw mieli do wyboru wyłącznie produkty z grupy nikotynowej terapii zastępczej, czyli plastry nikotynowe, tabletki lub specjalne gumy do żucia. Rozwój alternatyw nastąpił na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, dzięki czemu palacze zyskiwali coraz więcej możliwości wyboru produktów. Ale wspomniane kategorie dzielą się jeszcze na różne rodzaje, choćby same e-papierosy mogą działać w tzw. systemach otwartych, hybrydowych lub zamkniętych, z gotowymi wymiennymi kartridżami, jak np. Vuse ePod.

Z kolei doustne saszetki nikotynowe są relatywnie nowym produktem na polskim rynku. Umożliwiają dostarczenie nikotyny bez substancji smolistych, najbardziej niebezpiecznych dla użytkowników tradycyjnych wyrobów tytoniowych, nie generują ani dymu, ani zapachu. Dla użytkowników istotny może być fakt, że można po nie sięgnąć właściwie w każdym miejscu, także w podróży czy kinie. Saszetki nikotynowe (np. od niedawna dostępne w Polsce VELO) różnią się od popularnego  w krajach skandynawskich snusu tym, że nie zawierają tytoniu, tylko laboratoryjnie wyekstrahowaną nikotynę.

Szwedzki sukces

Szwecja przez lata kojarzona była ze sprawnie funkcjonującym systemem opieki zdrowotnej. Eksperci wskazują, że warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób kraj ten ograniczył ryzyko związane z paleniem. Władze i eksperci skupili się tam na zaoferowaniu palaczom mniej szkodliwych, bo nie generujących dymu, alternatyw, a największą popularność zyskał snus, czyli doustne saszetki z tytoniem. Zwraca na to uwagę jeden z polskich lekarzy, który na co dzień walczy z nowotworami:

W Szwecji dzięki intensywnym kampaniom, działaniom fiskalnym oraz promocji stosowania produktów zastępczych, m.in. snusu, liczba palących osób spadła o połowę, a w konsekwencji o 50 proc. spadła liczba nowo diagnozowanych nowotworów płuca – mówi onkolog prof. Wojciech Rogowski.

Z raportu „Eurobarometr 506: Postawy Europejczyków wobec tytoniu i e-papierosów" wynika jasno, że na terenie Szwecji liczba palaczy konwencjonalnych wyrobów tytoniowych spada. Dzienna konsumpcja papierosów jest w tym kraju najniższa w całej UE i osiągnąwszy aktualnie 5,6 proc. populacji, zbliża się do wskazanego przez WHO poziomu 5% populacji, który pozwala określić dany kraj jako „wolny od dymu tytoniowego". Ponadto w państwie tym notuje się  najniższy w UE wskaźnik chorób i zgonów związanych z tytoniem. Takich statystyk mogą Szwedom zazdrościć wszystkie państwa.